نظارت بر قدرت و مکانیسم های آن در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)

«قدرت» مقوله ای مهم و اساسی در اجتماع انسانی بوده و می تواند همانند شمشیر دولبه ای، از یک سو سعادت بخش و فضیلت آور و از سوی دیگر به شدت فسادآور باشد. در اندیشه سیاسی امام(ره) «قدرت» مفهومی است دارای منشأ خیر، ولی اینکه در دست چه کسی باشد و برای چه هدفی به کار گرفته شود، به آن ماهیتی متفاوت از منشأ آن می دهد. از نظر امام خمینی(ره) برای اینکه «قدرت» از مسیر اصلی خود خارج نشده و نظام، کارویژه خود را به نحو احسن انجام دهد و از دیکتاتوری و فساد جلوگیری شود، نیاز است تا بر «قدرت» نظارت شود. این نظارت به دو شیوه درونی و بیرونی اعمال می شود. مکانیسم های درونی عبارتند از تزکیه، عدالت و تقوا. مکانیسم های بیرونی عبارتند از امر به معروف و نهی از منکر، شورا، نصیحت و قانون. در این پیوند، برخلاف اکثر نظام های سیاسی رایج دنیا که عمدتاً به نظارت های بیرونی اکتفا می کنند؛ حضرت امام(ره) در نظریه خود بر مکانیسم های درونی تأکید فراوان داشتند و درخصوص مکانیسم های بیرونی نیز به نقش مردم در نظارت بر «قدرت»، اعتقاد راسخ و اساسی داشته و دائماً بر آن تأکید می کردند.